วัดแห่งนี้จะเป็นวัดใหญ่สุดและมีพื้นที่มากที่สุด นับว่าเป็นศูนย์กลางของวัดทั้งหมดจากจำนวน 50วัด ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ส่วนกลางสุดของอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ถูกสร้างขึ้นในสมัยพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ความงดงามและโดดเด่นของวัดนี้ จะมีพระเจดีย์ต่างๆ จำนวนมากถึง 200 องค์ จัดเป็นวัดสำคัญประจำกรุงสุโขทัยในยุคอดีต มีพระเจดีย์มหาธาตุ ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ศิลปะแบบสุโขทัยแท้ตั้งเป็นเจดีย์ประธาน ล้อมรอบด้วยเจดีย์ 8 องค์ บนฐานเดียวกัน คือ ปรางค์ศิลาแลงตั้งอยู่ที่ทิศทั้ง 4 และเจดีย์แบบศรีวิชัยผสมลังกาก่อด้วยอิฐอยู่ที่มุม ด้านตะวันออกบนเจดีย์ประธานมีวิหารขนาดใหญ่ก่อด้วยศิลาแลง มีแท่นซึ่งเคยเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำริดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย คือ พระศรีศากยมุนี ปัจจุบัน ได้มีการย้ายไปไว้ที่วัดสุทัศน์ กรุงเทพ และ ที่ด้านเหนือและด้านใต้ของเจดีย์มหาธาตุ จะมีพระพุทธรูปยืนภายในซุ้มพระ เรียกว่า "พระอัฎฐารศ" ด้านใต้ยังพบแท่งหินเรียกว่า "ขอมดำดิน" อีกด้วย "ขอมดำดิน" คือก้อนหินที่มีลักษณะเป็นรูปทรงมนๆ คล้ายไหล่คน ถ้าต่อศีรษะแล้วจะดูคล้ายกับรูปคนโผล่มาจากดิน สูงเพียงหน้าอกเป็นหินที่มีสีเขียวจาง ตามความเชื่อ ถือกันว่าเป็นหินศักดิ์สิทธิ์สามารถ รักษาโรคได้สารพัด ชาวบ้านจึงพากันทุบเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยนำไปฝนเข้ากับยา จะมีรสเปรี้ยว, เค็ม,หวาน อีกทั้งยังเชื่อกันว่าช่วยให้สตรีที่ตั้งครรภ์ครั้งแรกคลอดง่าย ดังนั้นปัจจุบันหินที่เชื่อกันว่าเป็น “ขอมดำดิน” จึงมีขนาดเล็กลงเรื่อยๆ จน ต้องประกาศห้ามไม่ให้ผู้ใดทุบหรือทำลายหินก้อนนี้อีกครับ

...อาณาจักรสุโขทัย ต้นธารรากฐานสำคัญของชาติไทย บ้านเมืองสุขสงบ พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรือง การค้าและวัฒนธรรมต่างชาติ ก่อเกิดการพัฒนาปัจจุบันยังปรากฏตามโบราณสถาน โบราณวัตถุ ในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย. "วัดมหาธาตุ" : วัดอันเป็นศูนย์กลางหลักตั้งอยู่ใจกลางเมือง ตามความเชื่อในเรื่องจักรวาลแบบอินเดียโบราณ ภายในมีสถาปัตยกรรมยุคสุโขทัย อันทรงคุณค่า ดังนี้... *เจดีย์ประธาน ทรงดอกบัวตูม มีเจดีย์ประจำทิศ ทั้ง 8 รอบเจดีย์ประธาน. *เจดีย์ 5 ยอด บรรจุอัฐิของพระมหาธรรมราชาลิไท *เจดีย์ราย 200 องค์ *โบสถ์ วิหารหลวง *มณฑป ประดิษฐานพระพุทธรูปยืน พระนาม "พระอัฎฐารศ" (พระอัฎฐารศ ได้รับการกล่าวถึงในศิลาจารึกหลักที่ื 1)​ ... การเยี่ยมชมมีแผนที่แสดงที่ตั้ง และข้อมูลเบื้องต้นให้ศึกษาเรียนรู้ เป็นวัดที่ต้องให้ความสำคัญและใช้เวลาในการเยี่ยมชม. *ติดตามชมภาพรวมภายในวัดมหาธาตุ ได้ทางยูทูปช่อง Mr. Herokung KV.