วัดแห่งนี้เป็นหนึ่งในวัดเก่าแก่ที่ถูกสร้างมาขึ้นตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนต้น เป็นวัดที่กษัตริย์แห่งวงศ์สุโขทัย (พระร่วง) หรือพระมหาธรรมราชาเป็นผู้สร้าง โดยมีหลักฐานคือ พระพุทธรูปบูชาบรรจุอยู่ในองค์พระเจดีย์ที่พังลงมาและพระเครื่อง (พระร่วง) เป็นจำนวนมาก อีกอย่างหนึ่งมีใบเสมาคู่เป็นศิลปะสมัยอยุธยาเป็นหลักฐาน ในพระวิหารประดิษฐาน “หลวงพ่อธรรมจักร” ที่ได้ชื่อว่าเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองมาแต่โบราณ ตำนานเล่าลือสืบต่อกันมามีผู้พบพระพุทธรูปลอยน้ำตามแม่น้ำเจ้าพระยาพร้อมกัน 3 องค์ นั่นก็คือ หลวงพ่อโสธร วัดโสธรวรวิหาร จังหวัดฉะเชิงเทรา หลวงพ่อวัดบ้านแหลม วัดบ้านแหลม จังหวัดสมุทรสงคราม และหลวงพ่อธรรมจักร วัด ธรรมามูลวรวิหาร จังหวัดชัยนาทองค์ “หลวงพ่อธรรมจักร” นั้นเมื่อลอยมาถึงบริเวณหน้าวัดธรรมามูลฯ ก็ปรากฏสิ่งอัศจรรย์ใจ กลับลอยวนเวียนอยู่ กระทั่งพระภิกษุ ชาวบ้านมาเห็น จึงได้ทำพิธีอัญเชิญขึ้นมา กระบวนการขั้นตอนใช้เชือกพร้อมสายสิญจน์ผูกกับพระพุทธรูป แต่ก็ต้องจนปัญญาด้วยทำอย่างไรก็ไม่สามารถดึงขึ้นมาจากน้ำได้ จนกระทั่ง ตกเย็นพระอาทิตย์ใกล้ลับขอบฟ้าเต็มทีแล้ว ถึงคราต้องแยกย้ายกันกลับบ้าน แต่ปรากฏว่าได้มีคนบังเอิญเห็นว่าพระพุทธรูปองค์ที่ลอยน้ำอยู่นั้น ได้มาประดิษฐานปิดขวางทางเข้าประตูวิหารอย่างน่าอัศจรรย์ใจ ตำนานเรื่องเล่านี้เป็นที่มาของความเชื่อ ศรัทธาที่มีต่อ “หลวงพ่อธรรมจักร” เป็นอย่างมาก โดยองค์พระเป็นศิลปะประยุกต์สมัยเชียงแสนตอนปลายถึงสุโขทัยตอนต้นผสมกับสมัยอยุธยา พุทธลักษณะเป็นพระพุทธรูปปางห้ามญาติ ประทับยืนบนฐานรูปดอกบัว พระหัตถ์ขวาทรงยกขึ้นเสมอพระอุระหันพระพักตร์ไปทางทิศเหนือ ซึ่งจังหวัดชัยนาทได้นำสัญลักษณ์พระธรรมจักรมาเป็นสัญลักษณ์และตราประจำจังหวัดชัยนาท สายน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณหน้าวัดธรรมามูลถือว่าเป็นน้ำศักดิ์นำไปใช้ในพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา สำหรับท่านที่มีสุขภาพแข็งแรงสามารถเดินขึ้นยอดเขาไปกราบสักการะองค์พระและชมวิวแม่น้ำเจ้าพระยามุมสูงแบบพาโนรามาที่อยู่ด้านบนยอดเขาได้ด้วยซึ่งจะมีบันไดขึ้นไป นมัสการวิหารพระนาค ที่มีความสูง 565 ขั้น โดยด้านข้างวิหารพระนาคจะเป็นพระพุทธรูปหลวงพ่อสุโขทัย ไกรจักษ์ ครับ วัดแห่งนี้ยังเป็นวัดที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เคยเสด็จพระประพาส รวมทั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9) และสมเด็จพระบรมราชินีนาถยังได้เสด็จมานมัสการหลวงพ่อธรรมจักรที่วัดแห่งนี้ด้วยครับ

วัดประจำเมืองชัยนาท ตั้งแต่ครั้งสมัยเจ้าสามพระยา มีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์และโบราณสถานอายุกว่า ๗๐๐ ปี ควรไปชม