วัดแก้วพิจิตร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ เป็นวัดนิกายธรรมยุติแห่งแรกของ จังหวัดปราจีนบุรี สร้างขึ้นโดย นางประมูล โภคา ภรรยาของ ขุนประมูลภักดี ต่อมาเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ก็ได้ทำการบูรณะต่อเติม สร้างพระอุโบสถใหม่ให้มีสถาปัตยกรรมที่ผสมผสานศิลปะจากหลากหลายวัฒนธรรม ซึ่งมีความวิจิตรงดงาม และมีเอกลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร พระอุโบสถ ที่สร้างด้วยอิฐสีแดงและสีชมพู ตกแต่งด้วยลวดลายสวยงามของ 4 วัฒนธรรมด้วยกัน ได้แก่ ไทย, จีน, ยุโรป และ เขมร รายละเอียดด้านบนหลังคาและบันไดจะเป็นศิลปะจีน คือมีลวดลายมังกร ส่วนศิลปะแบบไทยก็จะปรากฏให้เห็นบนผนังด้านนอก ซึ่งมีภาพปูนปั้นตัวละครในเรื่องรามเกียรติ์ รวมถึงรายละเอียดตามจุดต่างๆ เช่น ช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ ในขณะที่ตัวเสาที่ค้ำพระอุโบสถมีกลิ่นอายของศิลปะกรีกโครินเธียนส์ ส่วนซุ้มประตูแก้ว และกำแพงแก้วรอบอุโบสถจะเป็นศิลปะแบบเขมร ถือเป็นการผสมผสานศิลปะของแต่ละชาติได้อย่างลงตัว ด้านในพระอุโบสถ นอกจากจะมีภาพวาดบนแผ่นผ้าที่ปรากฏให้เห็นเรื่องราวของประพุทธประวัติ ซึ่งวาดขึ้นโดยช่างหลวงในสมัยรัชกาลที่ 6 แล้ว ยังเป็นที่ประดิษฐาน พระพุทธรูปประทับขัดสมาธิเพชร พระหัตย์ขวาหงายในปางประทานอภัย จึงได้รับพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ตั้งชื่อองค์พระว่า หลวงพ่ออภัยวงศ์ หรือ หลวงพ่ออภัย เพื่อเป็นเกียรติแก่ เจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่ได้สร้างพระอุโบสถแห่งนี้ นอกจากนี้ภายในวัดก็ยังมีอาคารเรียนหนังสือไทยนักธรรมบาลี ที่สร้างด้วยคอนกรีต ในรูปแบบสถูปโดม ลักษณะสถาปัตยกรรมแบบกรีกโรมัน เป็นทรงที่แปลกตาจากส่วนอื่นๆ ภายในวัด แต่ก็ดูสอดคล้องกลมกลืนเข้ากันได้ดีอย่างลงตัว ภายใน วัดแก้วพิจิตร มีพิพิธภัณฑ์สถานวัดแก้วพิจิตรเค้าเรียกว่าพิพิธภัณฑ์มีชีวิตบอกเล่าประวัติของพระยาอภัยภูเบศร ซึ่งด้านในอาคารจะเต็มไปด้วยปริศนาธรรมที่เจ้าพระยาอภัยภูเบศรเคยสร้างขึ้นเพื่อเตือนใจมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็น นาฬิกาไม่ยอมเที่ยงที่ซุ้มประตูเรือนแก้ว รวมถึงปริศนาธรรมด้านการปกครองด้วยเช่นกัน ทำให้คนที่มาเยือน วัดแก้วพิจิตร แห่งนี้ นอกจากจะได้ชมศิลปะอันงดงามจากหลากหลายวัฒนธรรม และกราบไหว้พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์แล้ว ยังได้เรียนรู้เกี่ยวกับสัจธรรมของชีวิตไปด้วยในเวลาเดียวกันครับ

วัดเก่าแก่ประจำเมืองปราจีนบุรี ตั้งอยู่ริมแม่น้ำบางปะกง ด้านหลังวัดจะเป็นแพที่ทำไว้สำหรับให้อาหารปลาได้