ปราสาทหินเมืองต่ำ เป็นปราสาทที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในด้านการวางแผนผังที่สวยงามสมดุลเป็นอย่างยิ่งและมีลวดลายภาพสลักที่งดงามประณีตโดยกลุ่มปราสาทประธานตั้งอยู่กึ่งกลาง ล้อมรอบด้วยระเบียงคตและสระน้ำรูปตัว L ที่มุมทั้ง 4 ด้าน ก่อสร้างด้วยหินศิลาแลงเป็นขั้นบันไดลงไปถึงก้นสระ ขอบสระด้านบนแกะสลักด้วยหินทรายเป็นลำตัวนาค ที่มุมสระสลักเป็นนาค 5 เศียร

เค้าเชื่อว่าสถานที่แห่งนี้สร้างขึ้นเพื่อใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาตามแบบฮินดู และแสดงถึงมหาสมุทรทั้ง 4 ที่ ล้อมรอบเขาพระสุเมรุตามคติพราหมณ์ นาคที่ขอบสระทั้ง 4 เป็นนาคแบบเศียรโลนไม่มีแผงรัศมีซึ่งเป็นศิลปะแบบบาปวนแบบดั้งเดิม ปราสาทนี้มีอายุมากกว่า1,000ปี

ปราสาทนี้เป็นศาสนสถานที่สร้างตามคติความเชื่อทางศาสนาฮินดู คาดว่าคงสร้างขึ้นเพื่อถวายพระศิวะ ความโดดเด่นของปราสาทหินเมืองต่ำนี้ก็คือจะมีปรางค์องค์ใหญ่ตรงกลางล้อมรอบด้วยปรางค์ขนาดเล็กกว่าทั้ง 4 มุม ลักษณะเป็นกลุ่มปราสาทอิฐ 5 องค์ ตั้งอยู่บนศิลาแลงอันเดียวกัน

เรียงเป็น 2 แถว แถวหน้า 3 องค์ ส่วนแถวหลังมีปรางค์อิฐจำนวน 2 องค์ วางตำแหน่งให้อยู่ระหว่างช่อง ของปรางค์ 3 องค์ ในแถวแรกทำให้สามารถมองเห็นปรางค์ทั้ง 5 องค์ พร้อมกันโดยไม่มีองค์หนึ่งมาบดบัง

โบราณวัตถุที่ขุดพบ ได้แก่ เครื่องมือ เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ภาชนะดินเผาเนื้อดิน เครื่องถ้วยชามเคลือบสีน้ำตาลและเคลือบสีเขียว เป็นจำนวนมาก วัสดุส่วนหนึ่งจากโบราณสถาน และโบราณวัตถุของปราสาทเมืองต่ำ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่9 ได้ทรงนำมาเป็นส่วนประกอบในการทำพระเครื่อง ที่เรียกว่า “พระสมเด็จจิตรลดา” อันโด่งดังและทรงพุทธคุณเป็นอย่างยิ่ง

ในการเที่ยวชมปราสาทหินเมืองต่ำ เปิดให้เข้าชมตั้งแต่เวลา 8.30 น. – 16.30 น ท่านสามารถซื้อบัตรเข้าเที่ยวชมแบบเหมารวมได้ หมายความว่า ท่านสามารถซื้อบัตรเที่ยวชม อุทยานประวัติศาสตร์ปราสาทเขาพนมรุ้งในราคา20บาท และถ้าท่านจ่ายเพิ่มอีก10บาท สามารถนำบัตรนี้มาเข้าเที่ยวชม ปราสาทหินเมืองต่ำร่วมได้ด้วย เท่ากับท่านต้องจ่ายเงินจำนวน30บาท แต่ ถ้าในกรณี ซื้อบัตรเที่ยวชมแยกระหว่างปราสาททั้งสองแห่ง จะต้องจ่ายเงินค่าเข้าเที่ยวชม สถานที่ละ 20บาท ในกรณี เป็นนักท่องเที่ยวชาวไทย ครับ