ในศตวรรษที่ 1-2 พระเจ้า Augustus ได้ตั้งเมือง Ephesus เป็นเมืองหลวงของโรมันทางฝั่งเอเชีย เป็นเมืองใหญ่มีความรุ่งเรืองเป็นศูนย์กลางทางการค้ารองจากกรุงโรม มหานครแห่งนี้ผ่านร้อนหนาวมากว่าสองพันปี มีขึ้นมีลง มีรุ่งเรืองมีล่มสลาย เรามาในวันนี้จึงเหลือเพียงร่องรอยบอกเล่าความเป็นมหานครอันยิ่งใหญ่เรืองรุ่ง แต่ก็ยังคงตื่นตาตื่นใจ มองไปทางไหนก็เห็นความอลังการ แม้จะเป็นเช่นซากปรักพัง หรือชิ้นส่วนขาดท่อน ฉันชอบวิหารแห่งเฮเดรียน (Temple of Hadrian) ที่ออกแบบอย่างสวยงาม ทั้งเสาแบบคอรินเทียนและซุ้มโค้งประตูที่แกะลวดลายสวยมาก และแน่นอนใครๆ ก็ชอบห้องสมุด Celsus ที่เหลือกรอบด้านหน้าให้เห็นความเด่นงามของสถาปัตยกรรมเฮเลนิสติก ที่จริงเสาแต่ละต้น หินแต่ละก้อน ก็มีเรื่องราวบอกเล่าถ่ายทอด ว่าที่นี่เคยเป็นพระราชวัง ที่ว่าการรัฐ ห้องอาบน้ำ วิหาร อนุสาวรีย์ ประตูชัย อื่น ๆ อีกมากมาย ใช้เวลาทั้งวันก็คงยังดูไม่หมด แต่ทัวร์ให้เวลาเราชื่นชมเพียง 1 ชั่วโมง .. ช่างน่าเสียดายนัก