ที่ดินพระราชทานจากสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ต้อนรับการเดินทางสู่อยุธยาครั้งที่ ๒ ของบาทหลวงคณะแห่งพระเยซูเจ้า (เยสุอิต) จำนวน ๑๒ รูป หลังการเข้ามาครั้งแรก ๖ รูป สันนิษฐานว่าสร้างระหว่าง พ.ศ.๒๒๒๘-๒๒๓๐

นักบวชชุดที่สองนี้มีความเชี่ยวชาญทางดาราศาสตร์ ได้เข้ามาคราวเดียวกับโกษาปาน ราชทูตที่จะเดินทางไปเจริญพระราชไมตรีกับพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ ในภายหลัง

สิ่งปลูกสร้างจึงประกอบด้วยหอดูดาวลักษณะหอคอยแปดเหลี่ยม คล้ายหอดูดาวที่กรุงปารีส บ้านพัก และโบสถ์

ชื่อของวัดว่า สันเปาโล อาจมาจากสำเนียงแซงต์เปาโล ซึ่งหมายถึงเซนต์พอล หรือนักบุญเปาโล อัครสาวก คนท้องถิ่นยังเรียกอีกว่า ตึกสันเปาหล่อ

การขุดค้นทางโบราณคดีพบว่า วัดสันเปาโลใช้สถาปัตยกรรมแบบไทยผสมยุโรปคล้ายกับบ้านวิชาเยนทร์ แต่ศาสนสถานหรือส่วนประกอบพิธีทางศาสนาคงสร้างไม่แล้วเสร็จ ด้วยเกิดการผลัดแผ่นดิน

คุณค่าสำคัญประการหนึ่งของวัดสันเปาโลคือ วัดสันเปาโลเป็นหอสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ ตามมาตรฐานสากลอย่างแท้จริงแห่งแรกของประเทศไทย

วัดสันเปาโล ตั้งอยู่บนถนนรามเดโช ห่างสถานีรถไฟลพบุรีระยะเดิน 10 นาที โดยเดินออกด้านหลังสถานีรถไฟ ตรง หลังโบราณสถานวัดบันไดหิน ข้ามรางรถไฟแล้วเลี้ยวขวาเรียบราง สังเกตถนนซ้ายมือมีป้ายถนนรามเดโช ก็เลี้ยวผ่าน เดินตรงไปตลอด วัดสันเปาโลจะอยู่ทางขวามือ