น้ำตกทีลอซู ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ห่างจากที่ทำการเขตฯ 3 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นน้ำตกภูเขาหินปูนขนาดใหญ่ ตั้งอยู่บนความสูงจากระดับน้ำทะเล 900 เมตร เกิดจากลำห้วยกล้อท้อ ลำน้ำทั้งสายตกลงสู่หน้าผาสูงชัน มีน้ำไหลแรงตลอดปี ความกว้างของตัวน้ำตกประมาณ 500 เมตร ไหลลดหลั่นเป็นชั้นๆ มีความสูงประมาณ 300 เมตร ที่นี่ได้ขึ้นชื่อว่าเป็นน้ำตกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและสวยงามที่สุดในประเทศไทย โดยเฉพาะในช่วงปลายฝนต้นหนาวยิ่งสวยงามเป็นพิเศษ

"ทีลอชู" ในภาษากะเหรี่ยงแปลว่า "น้ำตก" ชื่อ "ทีลอซู" เป็นความพยายามแปลความหมายทีละคำ โดย "ที" หรือ "ทิ" แปลว่า "น้ำ" "ลอ" หรือ "ล่อ" แปลว่า "ตก" แต่ "ชู" ไม่มีความหมาย ดังนั้น จึงเปลี่ยนไปใช้คำว่า "ซู" ซึ่งออกเสียงใกล้เคียงกันและมีความหมายว่า "ดำ" โดยสรุปจึงแปลได้ว่า "น้ำตกดำ"

แต่ก็มีข้อมูลจากอีกแหล่งหนึ่งบอกว่า "ทีลอ" แปลว่า "น้ำตก" ส่วน "ซู" ในภาษาไทยภูเขาแปลว่า "ใหญ่" รวมกันแปลว่า น้ำตกใหญ่ ในพื้นที่ยังมีน้ำตกที่ใกล้กันชื่อน้ำตก "ทีลอจ่อ" ซึ่งแปลว่าน้ำตกน้อง หรือน้ำตกเล็กอีกด้วย

แม้จะต้องเจอกับ 1219 โค้ง ล่องเรือยางเพื่อไปต่อรถกระบะขึ้นเขา เส้นทางสมบุกสมบัน พร้อมการเดินเท้าอีกครึ่งชั่วโมง กว่าจะเข้าถึงตัวน้ำตก แต่ระหว่างทางคุณจะได้พบสิ่งสวยงามมากมาย ไม่ว่าจะเป็นม่านน้ำตกซึ่งคุณจะได้เห็นสายรุ้งที่สวยงาม จากนั้นเดินเท้าต่ออีกครึ่งชั่วโมงแต่เมื่อไปถึงตัวน้ำตกแล้ว คุณจะลืมความลำบากและเหนื่อยล้าไปเลย เพราะความสวยงามและความเย็นสดชื่นของน้ำตก ถ้าอยากรู้ว่าเป็นยังไงต้องไปลองสัมผัสด้วยตัวเอง